-
1 люди
мн.1) (мн. от человек) кешеләр, халыкмолодые люди — яшьләр, егетләр
старые люди — картлар, карт кешеләр
на людях (среди людей, в обществе) — кешеләр арасында
2) уст. (прислуга, работники в барском доме) асраулар, ялчылар, хезмәтчеләр•- выбиться в люди -
2 человеконенавистнический
-ая; -оекешеләрне сөймәү...ы, кешеләрне күрә алмау...ы -
3 закрытый
1. прич. от закрыть2. прил.крытыйябыулы, ҡаплаулы, өҫтө ябыҡ, өҫтән ҡаплаулы3. прил.доступный не для всехябыҡ4. прил.; мед.күренеп тормаған, эстән булған5. прил.(иҙеүе) ябыҡзакрытое письмо: — 1) ябыҡ хат (конверт эсендәге)
2) билдәле кешеләр өсөн хат; при закрытых дверях — үҙ кешеләре (рәсми кешеләр) менән генә (кәңәшмә, һөйләшеү һ.б.)
с закрытыми глазами — уйлап-нитеп тормай, күҙҙе йомоп, тәүәккәлләп
-
4 люди
1. мн. ед. м человеккешеләр, халыҡмолодые люди — йәштәр, егеттәр
старые люди — ҡарттар, ҡарт кешеләр
2. мн. ед. м; уст. человекприслугааҫрауҙар, ялсылар, хеҙмәтселәрна людях разг. — кеше алдында (ҡулында)
-
5 без
предлог; с род. п.; = безо1) (при указании на недостаток, отсутствие кого-чего-л.)...сыз;...дан башка2) ( в отсутствие) югында ( эшләнде), юк чакта3) ( за вычетом)...дан ким•- без малого
- без оглядки
- без пяти шесть
- без устали
- без умолку -
6 безлюдье
скешеләр булмау, кирәкле кешеләр булмау -
7 власть
ж1) ( государственное управление) власть; хакимият2) властьлар, хакимият кешеләре, власть ияләре3) ( право и возможность распоряжаться) власть, хокук, хак; хакимлек4) (могущество, сила) көч, куәт; буйсындыру көче -
8 гомеопатия
жгомеопатия (сәламәт кешеләрдә авыру китереп чыгара торган даруларны чирле кешеләргә аз күләмдә биреп, шул авырудан савыктыру алымы) -
9 избранный
-
10 колония
жв) чит шәһәрдә, чит илдә яшәүче якташлар төркемег) махсус максатларны күздә тотып, мәс. аерым группа кешеләрне дәвалау, тәрбияләү, төзәтү өчен оештырылган бергә яшәү урыныд) биол. бергә укмашып яшәүче микроблар, бөҗәкләр төркеме -
11 людской
-ая; -ое1) кеше[ләр]...ы; халык...ылюдская молва — халык сүзе, кеше сүзе
2) в знач. сущ. людская ж; уст. ялчылар (хезмәтчеләр, асраулар) тора торган йорт; ялчылар (хезмәтчеләр, асраулар) бүлмәсе -
12 массовка
ж; разга) революциягә кадәрге Россиядә: кечкенә митинг, җыен -
13 мизантроп
м; книжн.мизантроп (кешеләрне яратмаучы, кешеләргә нәфрәт белән караучы) -
14 мизантропия
ж; книжн.мизантропия (кешеләрне яратмау, кешеләргә нәфрәт белән карау) -
15 нелюдимый
-ая; -ое1) кыргый, кешедән качучан, кешеләр белән аралашмаучан2) ( безлюдный) тын, тыныч, аулак, кешесез -
16 обитаемость
-
17 окружающий
-ая; -ее1) прич. от окружать2) тирә-яктагы, тирә-юньдәге, якын-тирәдәге, әйләнә-тирәдәге3) в знач. сущ. окружающее с тирәлек, мохит, әйләнә-тирәдәге (тирә-юньдәге) нәрсәләр4) в знач. сущ. окружающие мн. тирәдәгеләр; тирәдәге кешеләр, тирә-яктагылар -
18 по-людски
нареч.; разг.кешечә, кешеләрчә, кешеләрдәй, адәмчә -
19 посторонний
-яя; -ее1) ( чужой) чит, ят, таныш оулмаган2) башка, бүтән3) в знач. сущ. (посторонний м) чит кеше -
20 стоянка
ж1) туктау, туктап тору, тукталу2) ( место) [вакытлыча урнашкан] урын, туктап (тукталып тору) урыны, туктау (тукталу) урыны3) ( для транспорта) вакытлыча куеп тору урыны; тукталыш4) археол. [борынгы] кешеләр (торган) урын
См. также в других словарях:
кешел — (Жезқ., Ж.арқа; Шымк., Кел.) кейін, соң. Ауылдан к е ш е л шыққан машина қалаға уақтында жете алмады (Жезқ., Ж.арқа). Алдыңғы әдіс ауызша таралса, ал кейінгі әдіс – к е ш е л туған әдіс– жазба әдебиетте орын тебеді (С. Талж. Ұлд., 37) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кешелі бері қарай — (Алм., Жам.) кешеден бері қарай. К е ш е л і б е р і қ а р а й балалар келіп кеуіліміз көтеріліп қалды (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
кешелі-бүгінді — (Монғ.) кеше бүгін. К е ш е л і б ү г і н келген біреу обаның дәл ортасында дала гүлін қойыпты (Д. Нав., Тау құп., 154) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мизантроп — Кешеләрне яратмаучы, кешеләргә нәфрәт белән караучы, алардан читләшүче кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әхлак — Кешеләрне бер берсенә һәм җәмгыятькә карата мөнәсәбәтләр нормасы һәм принциплар җыелмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вербовка — Кешеләрне берәр эшкә, оешмага тарту, яллау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
катакомба — Кешеләр яшеренеп торыр өчен җайлап казылган җир асты юллары (беренчел мәгънәсе – бор. Рим христианнарының яшерен гыйбадәт мәгарәсе) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
комизм — Кешеләрдә, төрле эш хәлләрдә, вакыйгаларда көлкеле яклар; көлкелек, юмор … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәсәл — Кешеләргә, кеше тормышына киная белән хайваннар яки җансыз әйберләр тур. сөйли торган, күбесенчә вәгазь, үгет нәсихәт белән тәмамланган кыска шигъри хикәя … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мизантропия — Кешеләрне күралмаучылык, алардан читләшү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мускул — Кешеләрдә һәм хайваннарда кыскару үзлеге булган итләч тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге